Campión, Arturo, 1854-1937

"Arturo Kanpion Jaimebon -gaztelaniaz: Arturo Campión- (Iruñea, Nafarroa Garaia, 1854ko maiatzaren 7a - Donostia, Gipuzkoa, 1937ko irailaren 5a) idazlea, euskalaria, abokatua, historialaria eta politikaria izan zen. Euskaldun berria. Bere bizitzaren goiburua, berak idatzitako liburuetan ezarritako esaldi honek laburbiltzen du: «Euskal-Erriaren alde». Lan eskerga egin zuen euskararen, euskal kulturaren eta Euskal Herriko foruen alde, eta Nafarroa Garaian euskal kulturak XIX. mendearen hondarrean eta XX. mendearen hasieran izandako pizkundearen eragile nagusi izan zen. Gaztelaniaz idatzi zituen bere lanik garrantzitsuenak, tartean Gramática de los cuatro dialectos literarios de la lengua euskara liburu handia, baina euskaraz ere lan egin zuen. Euskaltzaindiaren fundatzaileetakoa eta euskaltzain osoa izan zen (1918-1937). Nafarroa Garaian Nafarroako Euskara Elkargoa eta haren Euskara agerkaria sortzen lagundu zuen, eta Eusko Ikaskuntzaren presidentea izan zen. Politikan, Iruñean zinegotzi (1881), Nafarroa Garaitik Espainiako Gorteetarako diputatu (1893) eta Bizkaian senatari izan zen. Ez zen ezein alderdi politikotako kide izan; gaztetan, errepublikazale federalista izan zen ideologiaz, baina gerora alde batera utzi zuen joera hori, eta Euskal Herriarenganako -eta, bereziki, Nafarroa Garaiarenganako- maitazarrea izan zuen gidari bere jarduera politikoan."

"Arturo Campión Jaimebon (Pamplona, 7 de mayo de 1854 - San Sebastián, 18 de agosto de 1937) fue un político español integrista, foralista y posteriormente nacionalista vasco. También se destacó como escritor en euskera y castellano. Como lingüista fue uno de los fundadores y académico de número de la Real Academia de la Lengua Vasca, siendo también académico de la Real Academia Española. Como político, fue concejal del Ayuntamiento de Pamplona y también diputado en Cortes. Como escritor, exploró multitud de géneros: discursos y conferencias, artículos periodísticos, escritos políticos, novelas y cuentos, libros sobre historia, antropología o temas lingüísticos, encaminados siempre a una misma meta; consagrará su vida al lema "Euskalherriaren alde" (en pro de Euskal Herria) y al restablecimiento de la foralidad de Navarra."